ฟ้าผ่าและไฟฟ้าสถิต... อันตรายคู่หน้าฝนที่ไม่ควรมองข้าม !

ฟ้าผ่าและไฟฟ้าสถิต... อันตรายที่มาในหน้าฝน
อันตรายจากฟ้าผ่า⚡️ภัยธรรมชาติที่หลายคนอาจมองข้าม นั้นก็คือ "ฟ้าผ่า" และ "ไฟฟ้าสถิต" ปรากฏการณ์ทางธรรมชาติที่แฝงไปด้วยอันตรายร้ายแรง บทความนี้จะพาทุกท่านไปเรียนรู้เกี่ยวกับฟ้าผ่า และไฟฟ้าสถิต วิธีป้องกัน อุปกรณ์ช่วยแก้ปัญหาเบื้องต้น และข้อควรระวัง เพื่อความปลอดภัยของทุกคน

ฟ้าผ่า: พลังมหาศาลจากท้องฟ้า ⚡️
ฟ้าผ่า ปรากฏการณ์ทางธรรมชาติที่เกิดขึ้นเมื่อเมฆที่มีประจุไฟฟ้าต่างกัน ปลดปล่อยประจุไฟฟ้าออกมาอย่างรุนแรง มักพบบ่อยในช่วงฤดูฝน พลังงานจากฟ้าผ่านั้นมหาศาล อาจสร้างความเสียหายต่อชีวิต ทรัพย์สิน และสิ่งก่อสร้างได้ ไม่ว่าจะบ้านเรือน อาคาร หรือแม้กระทั้งในโรงงานอุตตสาหกรรมก็อาจได้รับผลกระทบจาก ฟ้าผ่าหรือไฟฟ้าสถิตย์ได้

สาเหตุของฟ้าผ่า

• การรวมตัวของประจุไฟฟ้าในเมฆ : เมฆฝนฟ้าคะนองประกอบไปด้วยละอองน้ำ ผลึกน้ำแข็ง และก๊าซ เมื่อเมฆเคลื่อนที่ ละอองน้ำและผลึกน้ำแข็งจะเสียดสีกัน เกิดเป็นประจุไฟฟ้า ประจุบวกจะสะสมอยู่ด้านบนเมฆ ส่วนประจุลบจะอยู่ด้านล่าง
• การปลดปล่อยประจุไฟฟ้า : เมื่อความต่างศักย์ไฟฟ้าระหว่างเมฆ หรือระหว่างเมฆกับพื้นดินสูงมากพอ ประจุไฟฟ้าจะถูกปลดปล่อยออกมาอย่างรวดเร็ว ในรูปแบบของแสงสว่าง เสียงดังสนั่น และความร้อนสูง นั่นคือ "ฟ้าผ่า"

อันตรายจากฟ้าผ่า⚡️ที่อาจเกิดขึ้น

• การถูกฟ้าผ่าโดยตรง : อาจถึงขั้นเสียชีวิต บาดเจ็บสาหัส หรือสูญเสียอวัยวะ
• ไฟฟ้าสถิตเหนี่ยวนำ : เกิดขึ้นเมื่อบุคคลอยู่ในบริเวณใกล้เคียงกับฟ้าผ่า โดยไม่ได้ถูกฟ้าผ่าโดยตรง อาจทำให้เกิดอาการกล้ามเนื้อกระตุก ชา หรือหมดสติ
• ไฟไหม้ : ฟ้าผ่าอาจทำให้เกิดไฟไหม้ โดยเฉพาะในพื้นที่ที่มีวัสดุไวไฟ

• หลีกเลี่ยงการอยู่ในที่โล่งแจ้ง: โดยเฉพาะในที่โล่งสูง ยอดเขา ใต้ต้นไม้ใหญ่ หรือใกล้สิ่งก่อสร้างสูง
• หาที่กำบัง: เมื่อได้ยินเสียงฟ้าร้อง ให้รีบหาที่กำบังในอาคาร หรือใต้หลังคาที่มิดชิด หลีกเลี่ยงการอยู่ใต้ชายคา ประตู หรือหน้าต่าง
• ถอดอุปกรณ์อิเล็กทรอนิกส์: ถอดอุปกรณ์อิเล็กทรอนิกส์ เช่น โทรศัพท์มือถือ เครื่องประดับ ออกจากตัว
• อย่ากางร่ม: ร่มโลหะเสี่ยงต่อการถูกฟ้าผ่า ควรใช้ร่มพลาสติก
• ไม่ควรอาบน้ำ: การอาบน้ำ หรือล้างจาน เป็นกิจกรรมที่เสี่ยงต่ออันตรายจากฟ้าผ่า ควรหลีกเลี่ยง
• ไม่ควรเล่นกีฬากลางแจ้ง: การเล่นกีฬากลางแจ้ง เช่น ฟุตบอล กอล์ฟ เสี่ยงต่ออันตรายจากฟ้าผ่า ควรหลีกเลี่ยง
• อุปกรณ์ช่วยป้องกันฟ้าผ่า
• สายล่อฟ้า: ติดตั้งบนอาคารสูง ช่วยดึงดูดประจุไฟฟ้าจากฟ้าผ่า และนำลงสู่พื้นดิน

• ห้ามหลบใต้ต้นไม้ใหญ่ เพราะเสี่ยงต่อการถูกฟ้าผ่า
• ห้ามใช้โทรศัพท์มือถือ หรืออุปกรณ์อิเล็กทรอนิกส์ ขณะเกิดพายุฟ้าคะนอง
• ห้ามขับรถยนต์ หรือรถจักรยานยนต์ ขณะเกิดพายุฟ้าคะนอง
• ห้ามสัมผัสวัตถุโลหะ เช่น รั้ว เสาไฟฟ้า ขณะเกิดพายุฟ้าคะนอง
• ไฟฟ้าสถิต อันตรายเงียบที่ไม่ควรมองข้าม
• ไฟฟ้าสถิต ปรากฏการณ์ทางธรรมชาติที่พบได้ทั่วไป แม้แต่ในชีวิตประจำวัน แต่เมื่อเกิดขึ้นในโรงงานอุตสาหกรรม ไฟฟ้าสถิตอาจกลายเป็นอันตรายร้ายแรง สร้างความเสียหายต่อชีวิต ทรัพย์สิน และส่งผลต่อกระบวนการผลิต 

ไฟฟ้าสถิตคืออะไร ? 
ไฟฟ้าสถิต เกิดขึ้นเมื่อมีการสะสมประจุไฟฟ้าบนวัตถุ อาจเกิดจากการเสียดสี การแยกตัว หรือการถ่ายเทประจุไฟฟ้า ประจุไฟฟ้าเหล่านี้จะคงอยู่บนวัตถุจนกว่าจะถ่ายเทออกไป

สาเหตุของไฟฟ้าสถิตในโรงงานอุตสาหกรรม

• การเสียดสี : การเสียดสีระหว่างวัสดุต่างชนิดกัน เช่น พลาสติกกับโลหะ กระดาษกับพลาสติก ผ้ากับผ้า
• การแยกตัว : การแยกตัวของวัสดุ เช่น การเทของเหลว การแกะถุงพลาสติก
• การถ่ายเทประจุไฟฟ้า : การถ่ายเทประจุไฟฟ้าจากวัตถุหนึ่งไปยังอีกวัตถุหนึ่ง

อันตรายของไฟฟ้าสถิตในโรงงานอุตสาหกรรม

• การระเบิด: ประกายไฟฟ้าสถิตอาจจุดประกายไฟ นำไปสู่การระเบิด โดยเฉพาะในโรงงานที่ผลิตหรือใช้วัสดุไวไฟ เช่น น้ำมัน สารเคมี ก๊าซ
• ไฟไหม้: ประกายไฟฟ้าสถิตอาจทำให้เกิดไฟไหม้ โดยเฉพาะในโรงงานที่ใช้วัสดุไวไฟ
• ความเสียหายต่ออุปกรณ์อิเล็กทรอนิกส์: ประจุไฟฟ้าสถิตอาจทำให้อุปกรณ์อิเล็กทรอนิกส์เสียหาย ส่งผลต่อระบบควบคุม เครื่องจักร และระบบอัตโนมัติ
• อันตรายต่อสุขภาพ: การถูกไฟฟ้าสถิต อาจทำให้เกิดอาการแสบร้อน ชา หรือกล้ามเนื้อกระตุก ในบางกรณีอาจส่งผลต่อระบบประสาท

 วิธีป้องกันไฟฟ้าสถิตในโรงงานอุตสาหกรรม

• ควบคุมสภาพแวดล้อม: ควบคุมความชื้นในอากาศให้เหมาะสม โดยทั่วไปควรอยู่ที่ระดับ 40-60% ช่วยลดการสะสมประจุไฟฟ้า
• ติดตั้งระบบสายดิน: ติดตั้งระบบสายดินเพื่อถ่ายเทประจุไฟฟ้าออกจากตัวเครื่องจักร อุปกรณ์ และพนักงาน
• เลือกใช้วัสดุที่นำไฟฟ้าได้ดี: เลือกใช้วัสดุที่นำไฟฟ้าได้ดี เช่น โลหะ คาร์บอนไฟเบอร์ สำหรับพื้น โต๊ะ ชั้นวางสินค้า
• สวมเสื้อผ้าที่นำไฟฟ้าได้ดี: พนักงานควรสวมเสื้อผ้าที่นำไฟฟ้าได้ดี เช่น ผ้าฝ้าย ผ้าลินิน หลีกเลี่ยงเสื้อผ้าที่ทำจากใยสังเคราะห์
• ติดตั้งเครื่องขจัดประจุไฟฟ้าสถิต: ติดตั้งเครื่องขจัดประจุไฟฟ้าสถิต ช่วยลดการสะสมประจุไฟฟ้าบนวัตถุ
• ฝึกอบรมพนักงาน: ฝึกอบรมพนักงานให้ความรู้เกี่ยวกับไฟฟ้าสถิต วิธีป้องกัน และแนวทาง

ตัวอย่างเหตุการณ์ไฟฟ้าสถิตในโรงงานอุตสาหกรรม

• โรงงานผลิตชิ้นส่วนอิเล็กทรอนิกส์ เกิดไฟฟ้าสถิตระหว่างพนักงานกับแผงวงจร ส่งผลให้อุปกรณ์อิเล็กทรอนิกส์เสียหาย
• โรงงานผลิตน้ำมัน เกิดประกายไฟฟ้าสถิตจากการเทน้ำมัน นำไปสู่การระเบิด สร้างความเสียหายต่อตัวอาคาร เครื่องจักร และพนักงาน
• โรงงานผลิตยา เกิดไฟฟ้าสถิตระหว่างบรรจุภัณฑ์ยา ส่งผลต่อคุณภาพของยา

เราไม่สามารถควบคุมอันตรายที่เกิดจากฟ้าผ่าและไฟฟ้าสถิตไม่ให้เกิดขึ้นได้ แต่เราสามารถหลีกเลี่ยงและป้องกันไม่ให้เกิดความเสียหายต่อชีวิตและทรัพย์สินได้